Η καταστροφή της Χίου
Απόσπασμα από το Βιβλίο του Δημήτριου Βικέλα «Λουκής Λάρας» Διασκευή από το πρωτότυπο Εκδόσεις Εστίας 2000 σελ. 110 - 113.
[Η εξαγορά]
Το 1822 οι Τούρκοι για να τιμωρήσουν του κατοίκους της Χίου που επαναστάτησαν, φτάνουν με πολύ στρατό στο νησί. Σκοτώνουν τον μεγάλο μέρος του πληθυσμού και παίρνουν τις περιουσίες τους. Όσους δε σφάζουν τους πουλούν σκλάβους. Η οικογένεια του πρωταγωνιστή της ιστορίας, Λουκή Λάρα, προλαβαίνει να φύγει από το νησί και να γλιτώσει. Πριν φύγουν όμως θάβουν στον κήπο του πύργου τους τα χρυσαφικά της οικογένειας. Μετά από έναν χρόνο, που ησυχάζουν τα πράγματα, ο Λουκής Λάρας επιστρέφει μεταμφιεσμένος στο νησί για να ξεθάψει τον θησαυρό. Ανακαλύπτει όμως ότι στον πύργο τους μένει τώρα ένας Τούρκος Αγάς που έχει για σκλάβα την κόρη ενός φίλου του πατέρα του που είχε σκοτωθεί στη σφαγή. Με κίνδυνο της ζωής του, τη νύχτα, καταφέρνει και ξεθάβει τον θησαυρό. Όμως...
Όταν ο ήλιος ανέτειλε ξαναφορτωθήκαμε τα καλάθια με τα χρυσαφικά και συνεχίσαμε τον δρόμο μας. Μπήκαμε χωρίς δυσκολία στο χωριό, και κατευθυνθήκαμε στο σπίτι του φίλου μου του πατέρα μου, Ζενάκη.
-Καλώς τον μου είπε. Τα κατάφερες λοιπόν χωρίς να πάθεις κακό;
- Μου πρόσφερες τη βοήθειά σου του απάντησα και έρχομαι να στη ζητήσω.
- Τι θέλεις; Σε είδε κανείς; Σε κυνηγούν οι Τούρκοι;
- Όχι. Αλλά κατοικούν στον πύργο μας Τούρκοι και είναι σκλάβα εκεί Χριστιανή της οποίας ο πατέρας ήταν φίλος του δικού μου πατέρα. Η κοπέλα με είδε, με αναγνώρισε, ζήτησε απεγνωσμένα τη βοήθεια μου και πρέπει να τη σώσουμε.
- Πώς θα τη σώσουμε; Μήπως σου πέρασε από τον νου να την κλέψουμε;
- Να την εξαγοράσουμε, του αποκρίθηκα.
- Και πού θα βρεις τα χρήματα; Οι Τούρκοι πουλούν ακριβά τους σκλάβους τους, ειδικά αν είναι νέοι.
- Δεν έχω χρήματα, αλλ' έχω τους σάκους αυτούς με τον θησαυρό που με βοήθησε ο Θεός να ξαναβρώ.
- Αυτά τα χρυσαφικά όμως, δεν είναι μόνο δικά σου. Ανήκουν και στη μητέρα σου και στις αδερφές σου. Δεν τα έκρυψε ο πατέρας σου για να τα κάνεις εσύ ό,τι θέλεις.
- Το σκέφθηκα πολύ πριν το αποφασίσω, αλλά είμαι βέβαιος ότι δε δυσαρεστώ την ψυχή του πατέρα μου, αν μεταχειριστώ έτσι την κληρονομιά του και από τη μητέρα μου δε θ' ακούσω παράπονα, αλλά μόνο ευχές και ευλογίες. Όσο για τις αδερφές μου θα δουλέψω σκληρά και θα δώσω σ' αυτές περισσότερα χρήματα απ' όσα αναλογούν σ' αυτά τα αντικείμενα.
-Λοιπόν είσαι αποφασισμένος να τα δώσεις όλα;
- Όλα, αν είναι ανάγκη.
Δεν σκεπτόμουν τα χρυσαφικά, ούτε τι θα έκανα με τα χρήματα που θα έβγαζα όταν θα τα πουλούσα. Σκεφτόμουν μόνο με πόση χαρά θα φέρω το ορφανό κορίτσι στην αγκαλιά της μητέρας μου.
[Ακολουθούν διαπραγματεύσεις ανάμεσα στον Ζενάκη και στον Αγά. Ο Αγάς βλέπει τα χρυσαφικά και συμφωνεί να τα ανταλλάξει με το κορίτσι.]
Το απόγευμα ήρθε ο Αγάς φέρνοντας τη Δέσποινα. Πήρε να χρυσαφικά, τα φόρτωσε σ' ένα γαϊδούρι και έφυγε. Τότε βγήκα από το δωμάτιο και η Δέσποινα έτρεξε προς εμένα. Ήθελε να μιλήσει, αλλά το μόνο που μπορούσε να πει ήταν το όνομά μου. «Λουκή, Λουκή» Κι έτρεχαν τα δάκρυά της...